|
H Αρκαδία ήταν κατά την αρχαιότητα τόπος με έντονη θρησκευτικότητα,
πλήθος τοπικών λατρειών και μύθων, γεγονός που επηρέαζε σαφέστατα την
καθημερινή ζωή των κατοίκων της.
Ο πιστευόμενος γενάρχης των Αρκάδων, Αρκάς, θεωρούνταν γιος του Δία
και της Καλλιστώς, που ήταν κόρη του Λυκάονα, δηλαδή του Λύκαιου Δία.
Πρόκειται για χαρακτηριστικό παράδειγμα του μοτίβου της αρχαιοελληνικής
μυθολογίας, σύμφωνα με το οποίο ο σύζυγος ή ο πατέρας πολλών θνητών ερωμένων
του Δία στην πραγματικότητα δεν ήταν άλλος από τον ίδιο τον αρχηγό των θεών, σε
κάποια από τις γνωστές υποστάσεις ή τοπικές λατρευτικές μορφές του. Μετά την
συνεύρεσή τους, η Ήρα μεταμόρφωσε την Καλλιστώ σε αρκούδα (παρετυμολογική
σύνδεση άρκτου – Αρκάδος), που, σύμφωνα με μία παραλλαγή, σκοτώθηκε από την
Άρτεμη. Την στιγμή που η Καλλιστώ ξεψυχούσε, χτυπημένη από τα βέλη της θεάς, ο
Δίας πήρε τον Αρκάδα από την κοιλιά της και τον έσωσε. Μια άλλη παραλλαγή του
μύθου αναφέρει πως, όταν ο Αρκάδας έγινε 15 ετών, συνάντησε, κυνηγώντας στο
δάσος, την μητέρα του, με μορφή άρκτου και θα την θανάτωνε με το δόρυ του, αν ο
Δίας δεν την μετατόρφωνε στον αστερισμό της Μεγάλης Άρκτου. Επί της εποχής του
πάντως οι άνθρωποι επιδόθηκαν σε ειρηνικά έργα και η περιοχή που παλαιότερα
ονομαζόταν Πελασγία μετονομάστηκε σε Αρκαδία.
Ο Πελασγός, κατά την αρκαδική τοπική παράδοση, ήταν ο πρώτος θνητός,
γιος του Δία και της Νιόβης. Γιος αυτού και ή της Ωκεανίδας Μελίβοιας ή της
νύμφης Κυλλήνης ήταν ο πιο παλιός βασιλιάς των Αρκάδων, ο Λυκάονας, που
μεταμορφώθηκε από τον Δία σε λύκο, επειδή σε δείπνο που του παρέθεσε με τους
γιους του τού προσέφερε τις ψημένες σάρκες ενός παιδιού – κατά μία εκδοχή του
γιου του, Νυκτίμου, ή του Αρκάδα - ή επειδή θυσίασε ένα βρέφος στον βωμό του.
Οι γιοι του Λυκάονα Μαντινέας, Τεγεάτης, Φίγαλος, Στύμφαλος, Μαίναλος
έκτισαν τις πιο ονομαστές πόλεις της Αρκαδίας, ενώ ο ίδιος έχτισε την Λυκόσουρα
πάνω στο βουνό Λύκαιο και καθιέρωσε την λατρεία του Λύκαιου Δία και τους
αγώνες Λύκαια.
|
