Ευνοϊκές συνθήκες για επιστροφή στην ύπαιθρο |
Eπιμέλεια: Ευαγγελία Κωτσοβίνου, Γεωπόνος, ΓΠΑ, Μ.Sc. Ποιοί παράγοντες οδηγούν και πάλι στο χωράφι; Πιο ευνοϊκή από κάθε άλλη στιγμή είναι η τωρινή για επιστροφή στην ύπαιθρο, για μια σειρά από λόγους. Το ενδιαφέρον για το… χωράφι είναι πλέον δεδομένο και αυτό πιστοποιεί το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Το κλίμα συντηρεί και η Τράπεζα της Ελλάδος με σχετική της έκθεση, που κάνει λόγο για αύξηση του αγροτικού πλούτου. Πιο εύκολη από κάθε άλλη στιγμή σε σχέση με το παρελθόν θεωρείται η δεδομένη, για επιστροφή στην ύπαιθρο. Κι αυτό γιατί μπορεί μεν για να ξεκινήσει κάποιος να γίνει επιχειρηματίας – αγρότης με παραγωγή όλο το χρόνο, να χρειάζεται να δαπανήσει ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσό, ωστόσο οι τιμές που θα πληρώσει για να ενοικιάσει ή να αγοράσει κάποιο χωράφι πλέον, να προμηθευτεί ένα μηχάνημα ή να εξασφαλίσει τις υπηρεσίες ενός εργάτη, είναι σαφώς μειωμένες, σε σχέση με τα περασμένα χρόνια λόγω και της οικονομικής κρίσης που μαστίζει την Ελλάδα. 1ος λόγος: Φθηνά εργατικά Ενδεικτικό είναι ότι, μεγάλη μείωση παρατηρήθηκε φέτος στα μεροκάματα όσων εργατών εργάστηκαν στην ελαιοσυγκομιδή. «Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων συνεχίζει να εφαρμόζει το πρόγραμμα μίσθωσης αγροτικής γης σε νέους και νέες, παρέχοντας επιπλέον ευκαιρίες απασχόλησης στον πρωτογενή τομέα. Ήδη, κάθε Πέμπτη άρχισαν και πάλι οι αναρτήσεις αγροτεμαχίων προς μίσθωση στο site του ΟΠΕΚΕΠΕ (www.opekepe.gr).» Οι τιμές καθορίζονται ανά περιοχή σε συνεργασία, κυρίως, με τους τοπικούς συνεταιρισμούς. Επί παραδείγματι, στα 30 ευρώ καθόρισαν το μεροκάματο για την συγκομιδή της ελιάς οι κάτοικοι της Σπηλιάς Τριφυλίας, το Τοπικό Συμβούλιο και ο Αγροτικός Συνεταιρισμός, για την ελαιοκομική περίοδο 2011 – 2012, ήτοι μειωμένες κατά αρκετά ευρώ. Βεβαίως, αυτά τα ευρώ αρκούν, να μειώσουν το κόστος παραγωγής και να καταλήξουν στην... τσέπη των αγροτών. Αλλά και άτυπα οι τιμές, που ισχύουν λόγω της κρίσης στα μεροκάματα σε όλη την ελληνική επικράτεια είναι μειωμένες, αφού πολύς κόσμος αναζητεί καθημερινή εργασία στο χωράφι για να ενισχύσει το εισόδημά του, μια και έχει χάσει τη δουλειά του. Παράλληλα τα "λόμπι" των ξένων εργατών που με τα χρόνια απέκτησαν "ρίζες" και έμειναν μόνιμα στα χωριά ανά την Ελλάδα παίρνοντας στα χέρια τους το μεγαλύτερο "κομμάτι" της πίτας από τα μεροκάματα, δεδομένης και της απροθυμίας των Ελλήνων, αρχίζουν και σπάνε. Ο περιορισμός της οικονομικής δραστηριότητας σε συνδυασμό με την επιστροφή των Ελλήνων στο χωράφι, έχει οδηγήσει μεγάλο μέρος των οικονομικών μεταναστών σε φυγή από την Ελλάδα, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται περιθώρια για απασχόληση για τους Έλληνες, αλλά και καλύτερες συνθήκες για εργοδότες. 2ος λόγος: Ευκαιρίες για αγροτικά μηχανήματα Μεγάλες ευκαιρίες για αγορά αγροτικών μηχανημάτων και εργαλείων (μικρά τρακτέρ και παρελκόμενα, όπως φρέζες κ.λπ.) μπορεί να αναζητήσει κανείς σε διαδικτυακούς τόπους που λειτουργούν μέσα στην ελληνική αγορά. 3ος λόγος: Προσιτά αγροτικά αυτοκίνητα Όσον αφορά στα αγροτικά αυτοκίνητα, οι εταιρείες που τα εμπορεύονται παρέχουν μεγάλες εκπτώσεις στους αγοραστές, ενώ ώθηση στην αγορά έδωσε και η εφαρμογή του μέτρου της απόσυρσης για το συγκεκριμένο τύπο αυτοκινήτων, μετά και τη διάσταση, που πήρε το θέμα μέσω δημοσιευμάτων στον Τύπο. 4ος λόγος: Επιδοτήσεις σε νέους αγρότες Την επιστροφή ευνοούν επίσης, εργαλεία όπως το πρόγραμμα ενίσχυσης νέων αγροτών του ΥΠΑΑΤ, ενώ καθοριστικές για την επιστροφή των ενδιαφερόμενων στο χωράφι είναι και οι εξαγγελίες των κομμάτων ενόψει εκλογών. 5ος λόγος: Πρόγραμμα διάθεσης αγροτικής γης Εκτός αυτού το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων συνεχίζει να εφαρμόζει το πρόγραμμα μίσθωσης αγροτικής γης σε νέους και νέες, παρέχοντας επιπλέον ευκαιρίες απασχόλησης στον πρωτογενή τομέα. Ήδη, κάθε Πέμπτη άρχισαν και πάλι οι αναρτήσεις αγροτεμαχίων προς μίσθωση στο site του ΟΠΕΚΕΠΕ (www.opekepe.gr). Έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος Το ρεύμα επιστροφής στο χωράφι με σχετική έκθεση της "συντηρεί" και η Τράπεζα της Ελλάδος. Σύμφωνα με αυτές σε ανοδική τροχιά κινήθηκε το ακαθάριστο προϊόν του εγχώριου αγροτικού τομέα το 2011 μέσα σε ένα περιβάλλον γενικευμένης ύφεσης. Στην έκθεση του διοικητή της ΤτΕ, Γ. Προβόπουλου επισημαίνεται η –σχεδόν διπλάσια σε σχέση με το 2010- μείωση του προϊόντος στο δευτερογενή τομέα (-12% έναντι -6,1%) και η μείωση στον τριτογενή τομέα (-5,9% έναντι -3,1%). Η κάμψη της παραγωγής φαίνεται από τα στοιχεία ότι ήταν η κυριότερη αιτία της καθαρής απώλειας 300 περίπου χιλιάδων θέσεων εργασίας και της διόγκωσης του αριθμού των ανέργων κατά σχεδόν 250 χιλιάδες άτομα. Αρνητικό ρόλο διαδραμάτισαν και οι μειώσεις στις χρηματοδοτήσεις. Πιο συγκεκριμένα, ο ρυθμός πιστωτικής επέκτασης προς τον ιδιωτικό τομέα, ο οποίος υποχωρεί συνεχώς από το 2008, έγινε αρνητικός το 2011. Τη δημιουργία ενός σταθερού φορολογικού περιβάλλοντος, την επιτάχυνση της απορρόφησης κοινοτικών κονδυλίων (και ιδίως του ΕΣΠΑ) και την προσέλκυση ξένων κεφαλαίων σε συνδυασμό με την προώθηση ιδιωτικοποιήσεων υποδεικνύει, μεταξύ άλλων, η Τράπεζα της Ελλάδας (ΤτΕ) ως τους βασικούς πυλώνες μιας εθνικής αναπτυξιακής στρατηγικής που θα βγάλει τη χώρα από την κρίση. Στην ετήσια έκθεση για την οικονομία που δόθηκε την Τρίτη 24 Απριλίου στη δημοσιότητα, ο διοικητής της ΤτΕ κάνει λόγο για καθυστερήσεις και ολιγωρίες που αύξησαν το κόστος της προσαρμογής, μιλάει για το μεγάλο διακύβευμα που εξακολουθεί να είναι η παραμονή ή όχι της Ελλάδας στο ευρώ και συστήνει επιτάχυνση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Οι προβλέψεις του για τη φετινή χρονιά «δείχνουν» μεγαλύτερου του αναμενομένου ύφεση στο 5% (αντί για 4,5%), ωστόσο ο ίδιος δηλώνει αισιόδοξος για την πορεία της οικονομίας σημειώνοντας σημαντικά βήματα που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί όπως το PSI ή θα τροχοδρομηθούν στο αμέσως επόμενο διάστημα, όπως η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Όσον αφορά τις τελευταίες, ο κ. Προβόπουλος επαναλαμβάνει την παλαιότερη προτροπή για συγχωνεύσεις με στόχο τη δημιουργία μεγαλύτερων και ισχυρότερων σχημάτων που θα μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλοστην οικονομία. Στην έκθεση γίνεται, επίσης, ειδική αναφορά και στο πρόγραμμα Ήλιος για την εξαγωγή ηλιακής ενέργειας στη Γερμανία και άλλες χώρες της Δ. Ευρώπης και το οποίο, σύμφωνα με την ΤτΕ, μπορεί να συμβάλει στην τόνωση του ελληνικού ΑΕΠ. Στην έκθεση του σημειώνει ότι «Δύο χρόνια μετά το πρώτο Μνημόνιο, βρισκόμαστε σήμερα μπροστά σε μια νέα πρόκληση, ιδιαίτερα κρίσιμη για το μέλλον της χώρας. Παρά την πρόοδο που συντελέστηκε, οι ολιγωρίες, οι καθυστερήσεις και η ύφεση, κατά το ενδιάμεσο διάστημα, επιδείνωσαν τη δυναμική του δημόσιου χρέους και κατέστησαν αναπόφευκτη τη νέα συμφωνία χρηματοδοτικής στήριξης». Τονίζει ότι οι ολιγωρίες και η παρελκυστική τακτική πολλαπλασίασαν το κόστος της προσαρμογής. «Με τη βοήθεια των εταίρων, με προσπάθεια και υψηλό κόστος πραγματοποιήθηκαν αλλαγές που ήταν σημαντικές, αλλά ανεπαρκείς σε σχέση με το μέγεθος του οικονομικού προβλήματος. Γι’ αυτό, μετά το πρώτο Μνημόνιο χρειάστηκαν αλλεπάλληλες αναθεωρήσεις των στόχων του προγράμματος. Οι αναθεωρήσεις θα είχαν αποφευχθεί, αν είχαμε εξ αρχής αποδεχθεί τη δική μας απόλυτη ευθύνη. Δηλαδή την ευθύνη ότι πρέπει να αλλάξουμε πορεία, γιατί το στρεβλό πρότυπο ανάπτυξης που ακολουθούσαμε είχε πλέον καταρρεύσει. Αυτό δεν συνέβη ή τουλάχιστον δεν συνέβη στον απαιτούμενο βαθμό. Το Μνημόνιο, το οποίο περιλάμβανε αλλαγές που έπρεπε να έχουν εφαρμοστεί προ πολλού, αντιμετωπίστηκε αμυντικά, θεωρούμενο ως έξωθεν επιβολή. Η τακτική όμως αυτή είχε το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα: πολλαπλασίασε το κόστος, βάθυνε και παρέτεινε την ύφεση». Το ιστορικό διακύβευμα παραμένει, τόνισε ο Γ. Προβόπουλος και επισήμανε πως «τα αντικειμενικά δεδομένα στο εσωτερικό και το εξωτερικό δεν επιτρέπουν καμία χαλάρωση ή εφησυχασμό. Για να αξιοποιηθεί η νέα ευκαιρία, πρέπει τώρα να εφαρμοστούν, χωρίς χρονοτριβή, όσα έχουν συμφωνηθεί και να καλυφθούν τα κενά που άφησαν οι καθυστερήσεις των προηγούμενων ετών. Για την έξοδο από την κρίση δεν υπάρχει εύκολος δρόμος. Η προσαρμογή πρέπει να συνεχιστεί με αποφασιστικότητα». Αναδημοσίευση από το μηνιαίο περιοδικό της ΠΑΣΕΓΕΣ «Αγροτικός Συνεργατισμός» ΤΕΥΧΟΣ 109. |